Układ nerwowy a poczucie bezpieczeństwa
Ciało w trybie przetrwania
Priorytetem naszego mózgu i ciała jest przetrwanie – to fundament teorii poliwagalnej opracowanej przez dr Stephena Porgesa. Gdy ciało odbiera sygnały zagrożenia, automatycznie uruchamia mechanizmy obronne: walkę, ucieczkę lub stan zamrożenia. Te reakcje są sterowane przez autonomiczny układ nerwowy, bez udziału naszej świadomości.
Świat pełen bodźców a stan chronicznego napięcia
Współczesny świat to ciągłe tempo, stres i przeciążenie informacyjne. Coraz więcej osób, niezależnie od wieku i miejsca zamieszkania, doświadcza trudności emocjonalnych i psychosomatycznych. Gdy nasz układ nerwowy zbyt długo przebywa w stanie mobilizacji lub zamrożenia, odbija się to na zdrowiu psychicznym, relacjach i zdolności do regeneracji.
Czym jest teoria poliwagalna?
Teoria poliwagalna (ang. polyvagal theory) to nowoczesne podejście do zrozumienia funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego. Jej centralnym elementem jest nerw błędny (nervus vagus) – odpowiedzialny za przetwarzanie bodźców, regulację emocji i poczucie bezpieczeństwa.
Dr Stephen Porges wyróżnił trzy główne tryby działania układu nerwowego:
1. Stan zaangażowania społecznego
Aktywowany przez brzuszną część nerwu błędnego. Sprzyja spokojnym interakcjom, poczuciu bezpieczeństwa i zdolności do tworzenia relacji.
2. Stan walki lub ucieczki
Związany z aktywacją współczulnego układu nerwowego. To mobilizacja organizmu w sytuacji realnego lub postrzeganego zagrożenia.
3. Stan zamrożenia
Aktywowany przez grzbietową część nerwu błędnego. Objawia się wycofaniem, odrętwieniem i brakiem energii – często obserwowany w reakcjach traumatycznych.
Co decyduje o reakcji ciała? Neurocepcja i subiektywne bezpieczeństwo
Organizm nie reaguje na rzeczywiste zagrożenie, lecz na to, co odczytuje jako zagrożenie – ten proces nazywa się neurocepcją. Dlatego nawet obiektywnie bezpieczne środowisko może nie uruchomić poczucia spokoju, jeśli nasz układ nerwowy nie odbierze go jako bezpiecznego.
To tłumaczy, dlaczego osoby po traumach lub przewlekłym stresie często czują się „w stanie alarmowym” nawet w pozornie neutralnych sytuacjach.
Teoria poliwagalna w terapii, relacjach i codzienności
Zrozumienie teorii poliwagalnej pomaga w pracy terapeutycznej, wychowawczej i w relacjach międzyludzkich. Kluczowe jest tworzenie warunków sprzyjających aktywacji nerwu błędnego: spokojny głos, kontakt wzrokowy, poczucie zaufania i przewidywalności. To one wspierają zdolność do samoregulacji, budowania relacji i regeneracji.
Reiki a nerw błędny – jak zabieg wspiera układ nerwowy?
Zabieg Reiki, jako forma energetycznej pracy z ciałem, może realnie wspierać aktywację nerwu błędnego. Podczas sesji ciało osiąga głęboki stan odprężenia, co sprzyja wyjściu z trybu walki, ucieczki lub zamrożenia.
Jak Reiki wspomaga układ nerwowy?
Redukuje przeciążenie bodźcami – obecne w szybkim, cyfrowym świecie.
Wycisza system nerwowy – co ułatwia przejście do stanu zaangażowania społecznego.
Tworzy bezpieczną przestrzeń – bez presji, hałasu i napięcia, sprzyjając regeneracji.
Wspiera neuroregulację – czyli naturalną zdolność organizmu do odzyskiwania równowagi.
Podsumowanie
Teoria poliwagalna pokazuje, że nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne jest głęboko zakorzenione w ciele – a dokładniej, w tym, jak nasz układ nerwowy postrzega świat. Wspieranie nerwu błędnego – czy to przez relacje, terapię, czy zabiegi takie jak Reiki – może być kluczowe dla odbudowy poczucia bezpieczeństwa i dobrostanu.
Jeśli zainteresował Cię temat regulacji układu nerwowego i pracy z ciałem w kontekście poczucia bezpieczeństwa, możesz przyjrzeć się temu głębiej.
Zabieg Reiki może być jednym ze sposobów wspierania wyciszenia, regulacji napięcia i tworzenia wewnętrznej przestrzeni do regeneracji.
Masz pytania lub chcesz umówić się na sesję? Napisz wiadomość – stwórzmy wspólnie przestrzeń, w której Twój układ nerwowy może odpocząć.